KRUSZWICA NAD JEZIOREM GOPŁO
KRUSZWICA NAD JEZIOREM GOPŁO
Kruszwica – miejscowość w województwie kujawsko-pomorskim malowniczo położona nad Jeziorem Gopło. Sławną stała się dzięki zamkowi, a właściwie Mysiej Wieży będącej jego pozostałością.
Najstarsze ślady osadnictwa na tych terenach datowane są na 10 tysięcy lat p.n.e. W pierwszych wiekach naszej ery przebiegał tędy ważny szlak handlowy łączący Cesarstwo Rzymskie z dalszymi częściami Europy. Był to tak zwany szlak bursztynowy. Stanowił jedną z najważniejszych dróg handlowych w Europie.
Najsłynniejszy dziś zabytek – zamek w Kruszwicy został zbudowany w XIV wieku z inicjatywy króla Kazimierza Wielkiego. Otaczał go potężny mur obronny. Głównym zadaniem warowni była ochrona miasta przed częstymi najazdami krzyżackimi. To co dziś po nim pozostało, czyli ruiny królewskiego zamku znajdują się na półwyspie Rzępowskim jeziora Gopło. Prócz 32 metrowej wieży zwanej Mysią Wieżą, zachowały się niewielki przylegające do niej fragmenty murów oraz fundamenty domu mieszkalnego.
Z zamkiem związanych jest kilka legend. Jedna z nich mówi o tym, jak myszy zjadły króla Popiela…
…a było to tak:
Zamek w Kruszwicy zamieszkiwał okrutny władca Polan – Popiel, który prowadził hulaszczy tryb życia, nie dbał o swoich poddanych, a do tego za namową swojej chciwej małżonki zamordował swoich stryjów. Złe postępowanie króla wzbudzało niechęć wśród ludu oraz rodziny księcia. Pewnego razu w okolicach zamku Popiela zaczęły gromadzić się myszy, z każdą chwilą było ich coraz więcej.
Chłopi obserwując sytuację uznali, że to kara za niegodziwość Popiela. Zaniepokojony król, obserwując myszy, które wdarły się do zamku postanowił uciekać wraz z żoną na starą wieżę. Ta kryjówka nie uchroniła ich jednak przed gryzoniami i niestety para królewska została zjedzona przez myszy. Od tego momentu stara wieża została nazwana Mysią Wieżą, aby każdy pamiętał jaki los spotkał niegodziwego króla.
Na jej szczycie wybudowany został taras widokowy z którego rozpościera się wspaniała panorama Jeziora Gopło oraz okolicznych miast.
O Piaście Kołodzieju
Legenda ta ma niejedną wersję jednak wszystkie podają zgodnie, że rzecz się działa za panowania w Kruszwicy złego króla Popiela. Do Kruszwicy przybyło dwóch wędrowców. Znużeni podróżą zapukali do zamkowych bram lecz świętujący postrzyżyny swego syn Popiel miast ugościć wędrowców kazała pogonić ich spod bram. Zmęczonych podróżnych ugościł jednak mieszkający na podgrodziu ubogi kołodziej, u którego również tego dnia wypadły postrzyżyny syna. Piast było mu na imię a jego żonie Rzepicha. Piast niespodziewanych gości poprosił o obcięcie włosów dziecku. Jako, ze odmówić nie wypadało, więc podróżni obcięli chłopcu włosy, nadali mu imię Ziemowit i pobłogosławili dziecku i domowi, gdyż nie mieli ze sobą żadnych podarków. Rano opuścili Kruszwicę i udali się w dalszą drogę.
Nazajutrz, bądź też wkrótce – legendy różnie podają – kmieciowie mając dość okrutnego Popiela zebrali się by ruszyć na króla. Jako, ze chata Popiela stała niedaleko wielu się tu zatrzymywało, by w końcu właściwie u niego zbierać się do natarcia. Piast gościł wszystkich, lecz z obawy, że wkrótce zbraknie mu jadła dla takiej liczby gości posłał Rzepichę do spiżarni by zorientowała się jak stoją z zapasami. Ku jej ogromnemu zdziwieniu w spiżarni nic nie ubyło od chwili kiedy niespodziewani dwaj wędrowcy zawitali do ich chaty. Kiedy inni kmiecie się o tym dowiedzieli uznali, że to Piast powinien zostać ich władcą, gdyż sprzyjają mu bogowie.
I tak po obaleniu Popiela Piast został władcą Polan a następnie jego syn Ziemowit. Prawnuk zaś Ziemowita – Mieszko I trwale zapisał się na kartach naszej historii.
O Białej Pani
Nad Gopłem przed wiekami żył sobie ubogi chłop Tryszcz z żoną Malwiną. Nie wiele mieli ale pracą własnych rąk na codzienne jadło zapracowali, on łowiąc ryby, uprawiając niewielkie poletko, zbierając grzyby, ona tkając, przędąc i inne kobiece prace wykonując. Choć bogactw nie mieli szczęśliwie i spokojnie żyli.
Pewnego dnia Tryszcz na jezioro wypłynął ryby łowić a tu pogoda gwałtownie się zmieniła. Malwina pierwsza ujrzawszy, że niego ze wschodu się zaciąga krzyczała by szybko wrócił. Jednak huragan zerwał się tak nagle, że Tryszcz z całych sił wiosłując do brzegu dopłynąć nie mógł. Wtem z nieba piorun w jezioro uderzył i na środku wyspa się ukazała a na niej biała Pani, która Tryszczowi rzekła, że kościół zbudować wraz z innymi okolicznymi mieszkańcami musi a wtedy ona dobrych ludzi, którzy modlić się tu będą w opiece swej będzie miała. Kiedy obiecał spełnić tą prośbę huragan ustąpił a Tryszcz do domu bezpiecznie powrócił.
Wkrótce też z pomocą sąsiadów bliższych i dalszych kościół na wyspie wybudował, a słowa Białej Pani spełniły i każdy kto przyszedł z pokorną prośbą otrzymał co było mu niezbędne.
Pewnego dnia jednak pojawił się na wyspie hulaka Szymon-Tomasz, który nie zamierzał o nic prosić, gdyż złość i gniew przemawiały przez niego, kiedy wszystkim opowiadał, że Biała Pani jest okrutna bo on i jego rodzina biedę klepią. Niewiadomo skąd odezwał się wtedy głos, że powinien o przebaczenie prosić za takie bluźnierstwa. Ten jednak nie chciał tego zrobić. Wtedy błyskawice rozdarły niebo a kościół wraz z wyspą zapadł się w wodzie.
Do dziś wielu okolicznych mieszkańców twierdzi, że Biała Pani nadal czeka, że ludzie poprawią swoje postępowanie i będą tak dobrzy i życzliwi jak Trzyszcz i Malwina a wtedy wyspa z kościołem powróci na swoje miejsce a Biała Pani otoczy ich opieką.
źródło: http://www.zamkipolskie.net.pl/zamki/kruszwica/kruszwica_legendy.html
