ZWIEDZANIE MIEJSCOWOŚCI GRYFICE
ZWIEDZANIE MIEJSCOWOŚCI GRYFICE
BIURO PODRÓŻY SZCZECIN
Historia Gryfic, powiatowego miasta ulokowanego pomiędzy Płotami a Trzebiatowem, rozpoczyna się w 1262 roku, kiedy to książę Warcisław III nadał utworzonemu na surowym korzeniu „Nowemu Miastu nad Regą” prawa miejskie. Nazwa „Gryfia Góra”, używana aż do 1945 roku, pojawiła się po raz pierwszy (w formie: Griphenberch) kilka lat później w dokumencie Barnima I, kuzyna i następcy zmarłego bezdzietnie Warcisława.
Zabytki w miejscowości Gryfice.
Pomimo zniszczeń poczynionych przez ostatnią wojnę, położone na lewym brzegu Regi, gryfickie Stare Miasto zachowało wiele ze swojego dawnego uroku. Najokazalszym jego zabytkiem jest gotycki kościół Wniebowzięcia NMP. To największa świątynia Gryfic, postała w XIV wieku, natomiast budowę jej wieży ukończono sto lat później. Ceglaną dzwonnicę zdobi dziesięć maszkaronów, według legendy przedstawiających podobizny budowniczych, którzy zginęli w czasie wznoszenia kościoła.
Po dzień dzisiejszy w Gryficach zachowały się pozostałości murów obronnych otaczających dawniej miasto. Najbardziej charakterystyczną ich częścią jest położona nad Regą XIV wieczna Baszta Prochowa, dawniej pełniąca funkcję wieży strzelniczej. Dziś na jej szczycie znajduje się platforma widokowa. Dobrze zachowały się ponadto dwie bramy miejskie (z trzech dawniej istniejących). Bardziej znana Brama Kamienna znajduje się w północnej części Starego Miasta. Po raz pierwszy wzmiankowana w 1333 r., została częściowo zniszczona w XVII wieku w wyniku nękających miasto pożarów. W czasie odbudowy nadano jej elewacji renesansowy wystrój, który przetrwał aż do czasów obecnych. Dziś znajduje się w niej niewielki hotel. Warto zwrócić uwagę na płaskorzeżbę umieszczoną na północnej ścianie szczytowej bramy. Zgodnie z legendą, jest to podobizna burmistrza, który został skazany i stracony za zdradę.
Po przeciwległej stronie Starego Miasta wznosi się Brama Wysoka, wzniesiona na przełomie XIII i XIV wieku. Jej elewacja prezentuje cechy różnych stylów architektonicznych. Dziś we wnętrzach mieści się Galeria Sztuki Współczesnej pod nazwą „Brama” i Muzeum Miejskie, w którym gromadzone są pamiątki opowiadające o historii Gryfic.
Przebywając w Gryficach nie można ominąć nietypowego muzeum – Skansenu Kolei Wąskotorowej, stanowiącego oddział szczecińskiego Muzeum Narodowego. Zgromadzono tu liczne przykłady taboru kursującego po torach o rozstawie 1000 mm: wagony, drezyny, lokomotywy spalinowe a nawet kilkanaście parowozów. Ekspozycję na wolnym powietrzu uzupełniają zaaranżowane w budynku muzealnym sale wystawowe, gdzie udokumentowano rozwój kolei na Pomorzu.
Rzeka Rega
Przepływająca przez miasto Gryfice rzeka Rega, liczy sobie 168 kilometrów długości i jest drugą najdłuższą (po Wiśle) polską rzeką uchodzącą bezpośrednio do morza Bałtyckiego. Prowadzi nią malowniczy szlak kajakowy o długości 141 kilometrów, uznawany za jeden z bardziej atrakcyjnych w Polsce. Do brzegów rzeki przytulone są liczne historyczne miasta, spośród których dwa: Gryfice oraz położony w dolnym biegu rzeki Trzebiatów przez ponad trzy i pół wieku były stronami zatargu handlowego, który do historii przeszedł jako konflikt o spław Regą.
Konflikt o spław Regą.
Wraz z uzyskaniem praw miejskich Gryfice otrzymały przywilej do prowadzenia połowów i spławiania towarów ku morzu. Gdy w 1287 roku podobne uprawnienia przypadły w udziale Trzebiatowowi a po dalszych dziewiętnastu latach również mnichom z podtrzbiatowskiego klasztoru w Białobokach, konflikt był już tylko kwestią czasu. Po raz pierwszy rozgorzał on w roku 1317, kiedy to norbertianie zagrodzili rzekę i zarekwirowali sprzęt gryfickich rybaków, żądając zapłaty myta od połowów. W procesie sądowym przyznano rację skarżącym Gryficom, pomimo szantażu ze strony mnichów, którzy rzucili na mieszczan klątwę.
W kolejnych wiekach dochodziło do częstych sporów pomiędzy Trzebiatowem a Gryficami, rozsądzanych z korzyścią raz dla jednego, raz dla drugiego miasta. Wzajemne napaści i nakładane kontrybucje w efekcie poważnie zachwiały gospodarką obu miejscowości. Spór zakończył się w 1686 roku, kiedy to wzajemne roszczenia udało się rozstrzygnąć w drodze negocjacji. Oba miasta nie cieszyły się jednak z wypracowanego kompromisu, gdyż postępujące zamulenie koryta Regi, uczyniło rzekę nieżeglowną już kilkadziesiąt lat później.
